Niet langer ondersteunde browser:
Het ziet ernaar uit dat wij uw browser niet meer ondersteunen. Hierdoor kunnen sommige features niet werken.
lichtkleuren van led

De lichtkleur van LED: kleurweergave - Rik Six

LED lampjes bestaan al vele tientallen jaren. Denk maar aan de rode en blauwe controlelampjes in allerlei audio toestellen. LED betekent licht-emitterende diode. Een diode is een halfgeleider en als je daar stroom door stuurt, licht het op. Decennia lang werd getracht dat licht voldoende sterk en vooral in de juiste lichtkleur te produceren. Dit is sedert een aantal jaren een feit.

De eerste bruikbare LED lampjes waren heel zwak en het schrille witte licht schrikte veel mensen af. Tot op heden draagt LED die reputatie, ten onrechte, mee. Vooral de laatste paar jaar is er heel veel veranderd. De ledverlichting van vandaag kan moeiteloos concurreren met halogeenlampen qua lichtsterkte. Bovendien kan je LED verlichting in heel wat lichtkleuren verkrijgen.

 

Koud of warm wit licht

 

led kleurweergave
Shutterstock

 

De lichtkleur wordt uitgedrukt in graden Kelvin, afgekort °K. Zo heb je LED in 2300°K wat zo warm wit, bijna geel licht is als kaarslicht. De meeste courante vormen zijn: 2700°K wat overeenkomt met halogeenlampjes op netspanning; 3000°K wat overeenkomt met een laagspanning halogeenlampje, 4000°K wat neutraal licht wordt genoemd en meestal in tuinverlichting wordt gebruikt en tenslotte 6000°K wat heel schril wit licht is.

De laatste soort is niet echt geschikt voor huiselijke toepassingen. Het is wel zo: hoe warmer de lichtkleur, hoe lager de lichtopbrengst. Als de lichtkleur geen rol speelt maar vooral de hoeveelheid licht belangrijk is, wordt er nog steeds geopteerd voor 6000°K lampjes.

 

lichtkleur led
Dreamstime

 

Op de markt zijn er veel ledlampen in felle, witte kleuren want koud LED geeft meer licht en geeft ook de indruk van meer licht. De fabrikanten die nog steeds LED produceren van de eerste generaties en op die manier goedkopere LED willen aanbieden, staan dus voor een dilemma.

Wanneer ze het licht warmer willen maken, gaat het rendement van de toch al zwakkere lampjes dermate achteruit dat er nog nauwelijks licht uit komt. Het gebruik van koud, witte LED hou je best voor plaatsen waar de lichtkleur nauwelijks belang heeft, bijvoorbeeld als veiligheidsverlichting.

Als je binnenin een LED spot kijkt, zie je dat de LED zelf, het kleine vierkante tegeltje, geel is. Die gele kleur is een coating die op de LED wordt aangebracht en die maakt het van natuur uit schrille licht van een LED, warm wit. Hoe geler de coating, hoe warmer het licht maar die coating houdt natuurlijk ook licht tegen. Vandaar de mindere lichtopbrengst.

De laatste nieuwe generatie werkt op een andere manier. De witte lichtkleur wordt elektronisch beïnvloed zodat middels een regeling op het toestel het licht kan ingesteld worden tussen koud en warm wit, volgens eigen voorkeur. Deze toestellen zijn echter nog zeldzaam maar zullen binnenkort de norm worden.

Wil je led-verlichting laten plaatsen en ben je benieuwd naar een prijs op maat van jouw project? Ontvang vrijblijvend advies en prijzen op maat van gespecialiseerde plaatsers via de offertepagina

 

 

Wat is RGB?

Tot zover spraken we over wit licht, warm of koud.  Maar er is ook RGB LED, meer bepaald: rood geel blauw LED. Theoretisch gezien is wit licht een mengeling van alle kleuren licht. Als je rood, geel en blauw licht mengt, krijg je opnieuw wit licht. In de praktijk valt dit wat tegen. Wil je leuke kleurtjes, is RGB de beste manier.

Wil je daarnaast ook wit licht zal je toch merken dat dit door een RGB ledlampje geproduceerde wit licht niet dezelfde helderheid vertoont van een echte witte LED.  Het blijft een beetje groezelig wit.

Haal je een RGB spot in huis heb je naast de voeding ook nog een sturing nodig. Die sturing kan in vooraf ingestelde loops draaien, steeds wisselend van kleur in een langzaam of minder langzaam tempo of je kan je kleur kiezen door het zelf mengen van de drie hoofdkleuren via de drie knoppen op de bijgeleverde afstandsbediening.

Een RGB ledlamp is leuk speelgoed maar gaat toch wel gauw vervelen. Een mens is immers niet gemaakt om te leven in hemelsblauw of smaragdgroen of frivool roos licht. Zorg er dus steeds voor dat de ruimte, naast de RGB ook normaal witte verlichting heeft.

 

led-verlichting terras
Shutterstock

 

 

De kleurweergave index

De kleurweergave index is een moeilijk woord voor een eenvoudig begrip. Een alledaags voorbeeld: je trui kan in het buitenlicht diepbruin lijken maar binnenshuis krijgt het een groen tintje. Dit is gevolg van het feit dat kunstlicht niet op dezelfde manier kleuren weergeeft als natuurlijk licht. 

Gloeilampen en halogeenlampen hebben altijd dezelfde kleurweergave index en die is niet bijster goed. Textiel of drukwerk zal er altijd anders uitzien in natuurlijk licht dan onder dat type lampen. De meeste spaarlampen zijn zo mogelijk nog erger.  Je kan er wel de lichtkleur kiezen maar de kleurweergave index is bijna altijd bedroevend laag zeker bij de huis en tuinlampen die je in de supermarkt koopt.

Die index wordt uitgedrukt in CRI plus een getal, bijvoorbeeld CRI>80. Dit betekent dat die lamp in staat is om voor meer dan 80% de kleuren te benaderen zoals in het natuurlijke licht.  CRI>90 betekent dat de LED lamp voor meer dan 90% de natuurlijke kleur benadert. In de beginjaren van LED hadden alle lampjes een zeer lage kleurweergave index en was de situatie al even bedroevend als bij spaarlampen.

De laatste jaren is CRI>80 de norm geworden. Heel wat producenten van high-end verlichting bieden nu ook LED aan in CRI>90 wat een heel natuurgetrouwe kleurweergave garandeert. Vooral in kledingzaken en drukkerijen was daar vraag naar. De winkelier of drukker wil immers dat zijn product er net zo blijft uitzien op straat dan in de winkel.

Veeleisende consumenten zoeken eveneens naar CRI>90. Je betaalt er wel meer voor en ook hier weer, net zoals met koud en warm wit licht,  een CRI>80 heeft een grotere lichtopbrengst dan een CRI>90.

LED-verlichting laten plaatsen?
Ontvang vrijblijvend offertes & vergelijk

 

Lees ook
Indirecte verlichting voor sfeer in huis
Indirecte verlichting voor sfeer in huis
Waarom kiezen voor led verlichting een goed idee is
Waarom kiezen voor led verlichting een goed idee is
gechiedenis led-verlichting
Geschiedenis van LED verlichting - Rik Six Verlichtingsadviseur
advies velichtingspunten plaatsen
Waar verlichtingspunten plaatsen | Rik Six
Soorten verlichting: Diffuus - direct en indirect licht
Soorten verlichting: Diffuus - direct en indirect licht
Voor- en nadelen van de spaarlamp
Voor- en nadelen van de spaarlamp
Zo stel je de perfecte woonkamerverlichting samen
Zo stel je de perfecte woonkamerverlichting samen
dimbare led-verlichting
Led verlichting dimmen - Rik Six Verlichtingsadviseur
Tips voor een geslaagde badkamerverlichting
Tips voor een geslaagde badkamerverlichting
Keukenverlichting kiezen
Keukenverlichting kiezen
Sfeerverlichting
Sfeerverlichting
Verlichtingsplan maken: Stappenplan en tips
Verlichtingsplan maken: Stappenplan en tips