Het belang van ventileren en de soorten ventilatiesystemen
Het principe ventilatie of luchtverversing wil zeggen dat de vervuilde lucht in de woning vervangen zal worden door zuivere lucht. Daarbij maken we een onderscheid tussen ongecontroleerde en gecontroleerde ventilatie. Gecontroleerde ventilatie kan zowel op een natuurlijke als op een mechanische manier. Hier komt je alvast meer te weten over het principe van ventilatie en de verschillende systemen.
waarom ventileren?
Ventilatie is noodzakelijk om een gezond binnenklimaat te creëren en vocht uit de woning af te drijven. In een woning wordt dagelijks vocht geproduceerd door de aanwezigheid van de bewoners (ademen en zweten), door hun activiteiten (douche, koken, verwarmen en roken), maar ook door het huis zelf (verf, detergenten, vluchtige organische stoffen, enz.). Bij ventilatie zal de lucht die verontreinigd is door koolzuurgas, vocht, gassen of dampen vervangen worden door verse lucht.
Negatieve gevolgen bij een gebrek aan ventilatie of slechte ventilatie zijn het ontstaan van schimmels en bacteriën, vochtophoping en de concentratie van schadelijke chemische gassen zoals CO2. Hierdoor kunnen er gezondheidsproblemen optreden zoals hoofdpijn, een droge keel, irritatie van de ogen, allergieën, ademhalingsproblemen, slaperigheid, enz.
Sinds 1 januari 2006 is het volgens de EPB-regelgeving verplicht een mechanisch ventilatiesysteem te integreren bij nieuwbouwwoningen of grote renovaties. Daarnaast is er de Belgische norm voor ventilatievoorzieningen die sinds 1991 concrete richtlijnen oplegt om tot een goede woningventilatie te komen.
principe van ventileren
Het basisprincipe bij ventilatie is dat de afvoer van vervuilde lucht in de natte ruimtes gebeurt en toevoer van verse lucht in droge ruimtes. Ook bij natuurlijke ventilatie, door bijvoorbeeld het raam op kipstand te zetten, zou dit principe gehanteerd moeten worden. Hoe mechanische ventilatie in zijn werk gaat zie je op bovenstaande illustratie.
De noodzakelijke hoeveelheid te verversen lucht (het debiet) hangt af van de productie van vocht, CO2-verontreiniging en de aard van de verontreiniging, alsook van het aantal mensen die zich in de ruimte bevinden. Voor publieke gebouwen zijn daarbij specifieke normen van toepassing.
ongecontroleerde of gecontroleerde ventilatie
Bij bestaande woningen is het meestal zo dat de ventilatie in meerdere of mindere mate ongecontroleerd gebeurt. Dit wil zeggen dat het ventilatiedebiet, namelijk de hoeveelheid lucht die per tijdseenheid ververst wordt, niet ingesteld kan worden. In dergelijke gevallen zal het de wind zijn die door kieren en spleten waait en op die manier zorgt voor een toevoer van verse lucht. De gevolgen hiervan zijn een overbodige ventilatie, een onaangenaam binnenklimaat en onnodige warmteverliezen.
Bij gecontroleerde ventilatie is het debiet wel instelbaar. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen natuurlijke gecontroleerde en mechanische gecontroleerde ventilatie:
- Natuurlijke ventilatie gebeurt door roosters in ramen en gevels, geopende ramen of toevoer- en afvoerkanalen. Het ventilatiedebiet wordt naar behoefte geregeld door het meer en minder openen of sluiten van de roosters en ramen.
- Mechanische ventilatie wil zeggen dat het ventilatiedebiet geregeld zal worden door een ventilatietoestel waarbij de hoeveelheid en snelheid van luchtverversing ingesteld kan worden.
de verschillende ventilatiesystemen
Voor het ventileren van de woning wordt er een onderscheid gemaakt tussen 4 verschillende vormen van ventilatie gaande van natuurlijke verluchting tot volledig mechanisch gestuurd:
type a: natuurlijke toevoer – natuurlijke afvoer
Zowel de toevoer van verse lucht als de afvoer van vervuilde lucht gebeurt bij deze vorm van ventilatie op een natuurlijke manier. De aan- en afvoer zal bepaald worden door de temperatuur- en drukverschillen tussen binnenruimte en buitenlucht. Bij dit systeem is er slechts een beperkte controle over de aan- en afvoer van lucht.
type b: mechanische toevoer – natuurlijke afvoer
Bij dit type ventilatie zal de verse lucht met behulp van een ventilatietoestel langs aanvoeropeningen in de droge ruimtes gepompt worden. De vervuilde lucht wordt op die manier gedwongen om de woning via de afvoeropeningen in de natte ruimtes te verlaten. Dit systeem is duurder dan de andere ventilatiesystemen en wordt daarom tegenwoordig niet meer toegepast.
type c: natuurlijke toevoer – mechanische afvoer
De vervuilde lucht zal door het ventilatietoestel via afvoerroosters in de natte ruimtes uit de woning gezogen worden en naar buiten afgevoerd worden. Door de onderdruk die er gecreëerd wordt, zal er verse lucht via raamroosters in de woning aangevoerd worden. De doorvoer van lucht tussen de verschillende ruimtes gebeurt via roosters in deuren of via een opening onder de deuren.
Ventilatietype C kan ook vraaggestuurd, wat wil zeggen dat de afvoerventilatie niet continu is, maar automatisch geregeld wordt naargelang de behoefte. Voordelen van vraaggestuurde ventilatiesystemen zijn energiebesparing en het voorkomen van ophoping van schadelijke stoffen zoals CO2.
type d: mechanische toevoer – mechanische afvoer
Ventilatietype D, ook wel balansventilatie genoemd, is een systeem waarbij er door het ventilatietoestel een evenwicht wordt gecreëerd tussen de aangevoerde en afgevoerde lucht in de woning. Vervuilde lucht wordt via afvoerroosters in de natte ruimtes afgezogen en de verse lucht wordt simultaan in de droge ruimtes via toevoermonden uitgeblazen. De doorstroom van lucht tussen de verschillende ruimtes gebeurt over het algemeen door openingen onder de binnendeuren.
Bij ventilatiesysteem D wordt er vrijwel altijd gewerkt met warmterecuperatie. Dit wil zeggen dat de temperatuur van de warme, vervuilde lucht die de woning verlaat, afgegeven zal worden aan de verse, koude buitenlucht die in de woning toegevoerd wordt. Op die manier kan er 90% van de warmte gerecupereerd worden.
Belangrijk bij ventilatie type D is dat de ventilatie nooit uitgeschakeld mag worden en dat er een goed onderhoud noodzakelijk is.
Ventilatiesysteem laten plaatsen?
Ontvang vrijblijvend offertes & vergelijk